Артыкулы: замкавая павіннасць

замкавая павіннасць, павіннасць насельніцтва ВКЛ па будаванні і рамонце замкаў. Да 16 ст. была адной з асноўных дзярж. павіннасцей. Землеўладальнікі з вотчын выстаўлялі людзей на ўмацаванне тых частак замкаў, дзе яны разам хаваліся ў час аблогі. Дзярж. падданыя і сяляне выслужаных панамі маёнткаў павінны былі выконваць любыя загаданыя замкавыя работы. Утрыманне некат. замкаў або іх частак ляжала на дзярж. скарбе. Калі феадал будаваў уласны замак, яго падданыя да дзярж. З.п. не прыцягваліся. З.п. займала вял. месца сярод павіннасцей Падняпроўскіх валасцей. Да сярэдзіны 16 ст. іх насельніцтва ўдзельнічала ў будаўніцтве і рамонце замкаў у паўд. і ўсх. раёнах дзяржавы. У 15 ст. на пабудову ўкр. замкаў прыцягвалася насельніцтва з цэнтр. абласцей ВКЛ. У 16 ст. З.п. набыла характар мясц. павіннасці, з сярэдзіны 16 ст. часткова пераводзілася на грошы. У вял. гарадах да 18 ст. гар. ўмацаванні падзяляліся на часткі, утрыманне якіх даручалася пэўным гар. кварталам — сотням.

Літаратура:

Довнар-Запольский М. Государственное хозяйство Великого княжества Литовского при Ягеллонах. Киев, 1901. Том 1. С. 678—697;

Грушевский А. Повинность городовой работы в Великом княжестве Литовском // Журнал Мин-ва нар. просвещения. 1914. № 11;

Усціновіч Ю.Ф. Абавязкі феадалаў ВКЛ на карысць дзяржаўных умацаванняў // Научные труды Республиканского института высшей школы. Исторические и психолого-педагогические науки. Сборник научных статей. Вып. 8 (13). Ч. 1. Минск, 2009.

© Валерый Пазднякоў, 2005