Артыкулы: шарыткі

шарыткі, сёстры міласэрнасці (франц. Filles de la Charité), рымска-каталіцкі жаночы манаскі ордэн. Заснаваны ў 1629 у Парыжы Вінцэнтам з Паўла і Людвікай дэ Марыльяк. Паводле статута, зацверджанага рымскім папам Клементам IX у 1668, Ш. арганізацыйна падначалены місіянерам. Гал. мэтамі ордэна былі апека над хворымі, беднымі, выхаванне сірот, адукацыя дзяўчынак; трымалі шматлікія шпіталі, радзільныя дамы, дзіцячыя прытулкі, школы. Ш. бралі манаскія зарою на 1 год (жадаючыя штогод працягвалі іх), перад гэтым павінны былі вытрымаць 5-гадовы выпрабавальны тэрмін. Hacілi шэры габіт, на галаве — белы карвет.

У Польшчу Ш. запрошаны ў 1652 каралевай Людвікай Марыяй Ганзага (жонка Яна II Казіміра). У ВКЛ першыя ix шпіталь і школа заснаваны ў 1716 у г. Белая Берасцейскага ваяв. канцлерам ВКЛ К.С.Радзівілам. Пазней утворана Літоўская правінцыя Ш., якая аб’ядноўвала пляцоўкі ў Шчучыне (заснавала ў 1742 Тэрэза Сцыпіён, школа для дзяўчынак-cipoт існавала да 1830-х г., шпіталь — да 1860-х г.), Вільні (цэнтр. дом-шпіталь Ш. заснаваў у 1744 біскуп смаленскі Багуслаў Гасеўскі; шпіталь Дзіця Icyca заснаваў у 1786 скарбнік віленскі Казімір Валодзька; генеральны шпіталь св. Якуба перададзены Ш. у 1809), Асвеі (заснавалі ў 1759 біскуп смаленскі Ежы Гільзен, ваявода менскі Ян Аўгуст Гільзен і яго жонка Канстанцыя Kaзiмipa), Гарадку (Камянецкі пав., 1766), Жытоміры (1766), Беластоку (заснаваў у 1768 гетман вял. каронны Я.К.Браніцкі), Цеханаўцы (1789), Краславе (Інфлянцкае ваяв., заснавала ў 1789 Аўгуста Плятэр). Усе ўстановы Ш. у Беларусі, Літве і Украіне зачынены рас. ўладамі ў 1864—67.

Літаратура:

Rоsіak S. Prowincja litewska sióstr miłoserdzia. Wilno, 1933.

© Валерый Пазднякоў, 2006