Электронная энцыклапедыя "Вялікае Княства Літоўскае"

Дакументы: Гарадзенска-Троцкая унія 1432—1433

Агульныя звесткі.

Гарадзенска-Троцкая унія — дзяржаўны саюз ВКЛ і Польшчы. Са смерцю вял. князя ВКЛ Вітаўта і абраннем на трон ВКЛ Свідрыгайлы (1430) без захавання ўмоў Гарадзельскай уніі 1413 г. унія паміж ВКЛ і Польшчай распалася. Каб яе аднавіць, кароль польскі Уладзіслаў ІІ (Ягайла) і польскія паны аказалі падтрымку Жыгімонту Кейстутавічу, прыхільнікі якога абвясцілі яго ў 1432 г. новым вялікім князем літоўскім. 15 кастрычніка 1432 г. у Гародні паміж Жыгімонтам і яго прыхільнікамі з аднаго боку і 7 польскімі панамі на чале з кракаўскім біскупам Збігневам Алясніцкім падпісаны акт дзяржаўнай уніі. Новая унія паўтарала асноўныя ўмовы Віленска-Радамскай уніі 1401 г. Жыгімонт абавязваўся трымаць ВКЛ на тых жа ўмовах, што і Вітаўт (з тытулам вялікага князя, падначаленага польскаму карлю) і гарантаваў, што вялікае княства пасля яго смерці пяройдзе да польскага караля і Кароны. У гэтым выпадку абвяшчалася магчымасць выбару новага вялікага князя літоўскага, але зноў толькі з удзелам палякаў і часова. Больш дакладна вызначаны адносіны вялікага князя да польскага караля: ён названы найвышэйшым князем Літвы, панам і старэйшым братам, г.зн. сеньёрам. Падолле было павінна цалкам належаць Кароне Польскай. Жыгімонт атрымліваў Валынь, але не як частку ВКЛ, а як асобнае пажыццёвае ўладанне (як яе трымаў Вітаўт). Спрэчныя валынскія воласці з замкамі Ратна, Ветлы, Лапацін, Гарадло далучаліся да Польшчы. У асабісты ўдзел Жыгімонт атрымаў спадчыну бацькі — Троцкае княства. Ён браў абавязак дапамагаць Польшчы ў барацьбе супраць крыжакоў, тым самым скасоўвалася перамір’е з крыжакамі, заключанае Свідрыгайлам у Скірстымоне ў 1431 і 1432 гг. Жыгімонт абавязваўся, што ані ён, ані яго наступнік не будзе прэтэндаваць на каралеўскі тытул без ведама і згоды Польшчы. Аналагічны акт з боку баярства ВКЛ не быў выдадзены (відаць, таму, што прыхільнікаў Жыгімонта было мала). Сведкамі гарадзенскага акта выступілі 22 асобы, у т.л. віленскі і луцкі біскупы. Ідэнтычны акт Жыгімонт выдаў у Троках 20 студзеня 1433 г., аднак там упомнена 41 сведка. Сярод іх няма прадстаўнікоў рускіх зямель, якія ў большасці былі на баку Свідрыгайлы, але прысутнічаюць некаторыя князі (упершыню ў дзяржаўных актах яны ўраўнаваны з баярствам). Сын Жыгімонта Міхал выдаў 18 кастрычніка 1432 г. у Вільні акт, у якім абавязваўся трымацца абяцанняў бацькі, не прад’яўляць пасля яго смерці сваіх спадчынных правоў на ВКЛ і задаволіцца толькі Троцкім княствам. 5 кастрычніка 1432 г. у Гародні ад імя Ягайлы было падпісана і пасведчанне інвестытуры Жыгімонта на трон ВКЛ. У актах Гарадзенска-Троцкай уніі пацверджана права ўласнасці паноў на родавыя маёнткі і гаспадарскія наданні (на польскі ўзор), рускія князі і баяры ураўнаваны ў гэтым праве з літоўскімі. Ніякіх рэлігійных абмежаванняў не было абвешчана. 3 студзеня 1433 г. у Кракаве польскі кароль і каронная рада выдалі 2 акты, у якіх прынялі без змен гарадзенскі акт і абяцалі падтрымку Жыгімонту. Тым самым унія была заключана канчаткова. Ягайла і Жыгімонт яшчэ раз пацвердзілі гэта актамі, выдадзенымі 27 лютага 1434 г. у Корчыне і Гародні. Гарадзенска-Троцкая унія дзейнічала да смерці Жыгімонта Кейстутавіча і абрання на трон ВКЛ Казіміра Ягайлавіча (1440).

Бібліяграфія.

Mosbach A. Początki unii lubelskiej. Poznań: Nakładem Księgarni Jana Konst. Żupańskiego, 1872. S. 30—44;

Lewicki A. Powstanie Świdrygiełły. Ustęp z dziejów unii Litwy z Koroną. Kraków: Nakładem Akademii Umiejętności, 1892. S. 152—155;

Барвінський Б. Жиґимонт Кейстутович, великий князь литовско-руский (1432—1440): Історична монографія. Жовква: Печатня оо. Василиян, 1905. С. 31—46, 103—104;

Kutrzeba S. Unia Polski z Litwą // Polska i Litwa w dziejowym stosunku. Warszawa; Lublin; Łódź; Kraków: Nakład Gebethnera i Wolffa, 1914. S. 504—514;

Halecki O. Dzieje unii jagiellońskiej. T. I. W wiekach średnich. Kraków: Akademia Umiejętności, 1919. S. 294—305;

Łowmiański H. Uwagi w sprawie podłoża społecznego i gospodarczego unji jagiellońskiej // Księga pamiątkowa ku uczczeniu czterechsetnej rocznicy wydania pierwszego statutu litewskiego. Wilno: Nakładem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie, 1935. S. 280—284;

Пресняков А.Е. Лекции по русской истории. Т. II. Вып. 1. Западная Русь и Литовско-Русское государство. М.: ГСЭИ, 1939. С. 134—137;

Пазднякоў В. Гарадзенска-Троцкая унія 1432—33 // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. Т. 1. Мн.: БелЭн, 2005. С. 496—497;

Łowmiański H. Polityka Jagiellonów. 2 wyd. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2006. S. 147—148;

Rachuba A. Historia Litwy // Rachuba A., Kiaupienė J., Kiaupa Z. Historia Litwy. Dwugłos polsko-litewski. Warszawa: DiG, 2008. S. 44—47;

Kiaupienė J., Kiaupa Z. Historia Litwy // Rachuba A., Kiaupienė J., Kiaupa Z. Historia Litwy. Dwugłos polsko-litewski. Warszawa: DiG, 2008. S. 276.

***

№ 1

Акт надання каралём польскім Уладзіславам ІІ (Ягайлам) паўнамоцтваў сваім паслам на заключэнне дамоўленнасцяў з Вялікім Княствам Літоўскім і наданне Жыгімонту Кейстутавічу вялікакняжацкай улады. Люблін, 30 верасня 1432 г.

Арыгінал.

Невядомы

Копія.

BKsCz. Rkps 233. S. 525—528.

Публікацыі.

Monumenta medii aevi historica res gestas Poloniae illustrantia. T. XIV. Codex epistolaris saeculi decimi quinti. T. II / Collectus opera Dr. A.Lewicki. W Krakowie: Nakładem Akademii Umiejętności Krakowskiej, 1891. № 206. S. 294—296 (на аснове копіі);

Akta unji Polski z Litwą 1385—1791 / Wydali S.Kutrzeba i W.Semkowicz. Kraków: Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1932. № 54. S. 76—77 (на аснове копіі).

***

№ 2

Акт прысягі вялікага князя літоўскага Жыгімонта Кейстутавіча на вернасць каралю польскаму Уладзіславу ІІ (Ягайлу) і Кароне Польскай. Гародня, 15 кастрычніка 1432 г.

Арыгінал.

BKsCz. Perg. 380. 52 × 32 + 6 см.

Копіі.

1. BKsCz. Rkps 233. S. 639—640.

2. BK. Rkps 00197. S. 836—839 (рукапіс Я.Длугаша «Гісторыя Польшчы», т. зв. «Codex Calvimontanus», т. 2. Канец ХV ст. Вядомы копіі рукапісу).

Публікацыі.

Лацінскі тэкст:

Długosz J. Historiae Polonicae libri XII. T. II. Lipsiae: Sumptibus Ioannis Ludovici Gleditschii et Mauritii Georgii Weidmanni, MDCCXI. P. 613—617;

Corps universel diplomatique du droit des gens: contenant un recueuil des traitez d’alliance, de paix, de treve, de neutralité, de commerce, d’échange… T. II. P. II / Par J.Dumont. А Amsterdam: Chez P.Brunel, R. et G. Wetstein, les Janssons-Waesberge, l’Honore’ et Chatelain; a La Haye: Chez P.Husson et Charles Levier, MDCCXXVI. № 160. Р. 255—256 (на аснове выдання «Гісторыі» Я.Длугаша 1711 г.);

Gołębiowski Ł. Dzieje Polski za Władysława Jagiełły i Władysława III. T. I. Panowanie Władysława Jagiełły. Warszawa, 1846. S. 386. Przypisek 644 (рэгест на аснове арыгінала);

Дополнения к актам историческим, относящимся к России. Собраны в иностранных архивах и библиотеках и изданы Археографическою Коммиссиею. СПб., 1848. № 217. С. 514—517 (на аснове арыгінала, але з грубымі памылкамі);

Inventarium omnium et singulorum privilegiorum, litterarum, diplomatum, scripturarum et monumentorum quaecunque in archivo regni in arce cracoviensi continentur per commissarios a sacra regia majestate et republica ad revidendum et connotandum omnes scripturas in eodem archivo existentes deputatos confectum anno Domini MDCLXXXII cura bibliotecae polonicae editum / [Ed. E.Rykaczewski]. Lutetiae Parisiorum, Berolini et Posnaniae, 1862. F. 382 (рэгест);

Skarbiec dyplomatów papiezkich, cesarskich, królewskich, książecych, uchwał narodowych, postanowień różnych władz i urzędów posługujących do krytycznego wyjaśnienia dziejów Litwy, Rusi litewskiej i ościennych im krajów / Zebrał i w treści opisał I.Daniłowicz. T. II. Wilno, 1862. № 1630, 1631. S. 143—144 (рэгесты на аснове выдання «Гісторыі» Я.Длугаша 1711 г. і архіўных вопісаў);

Długosz J. Opera omnia / Cura A.Przezdziecki edita. T. XIII. Historiae Polonicae Libri XII. T. IV. Cracoviae, 1877. P. 482—486;

Барвінський Б. Жиґимонт Кейстутович, великий князь литовско-руский (1432—1440): Історична монографія. Жовква: Печатня оо. Василиян, 1905. С. 148—151 (на аснове арыгінала);

Akta unji Polski z Litwą 1385—1791 / Wydali S.Kutrzeba i W.Semkowicz. Kraków: Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1932. № 55. S. 77—81.

Польскі пераклад:

Długosz J. Dzieła wszystkie / Wyd. A.Przezdzieckiego. T. V. Dziejów polskich ksiąg dwanaście / Rzekład K.Mecherzyńskiego. T. IV. W Krakowie, 1869. S. 447—450 (пераклад К.Мехежынскага).

***

№ 3

Абавязацельства князя Міхала Жыгімонтавіча прытрымлівацца ўгоды, заключанай паміж яго бацькам, вялікім князем літоўскім Жыгімонтам Кейстутавічам, і польскімі пасламі. Вільня, 18 кастрычніка 1432 г.

Арыгінал.

BKsCz. Perg. 381. Пергамін. 35 × 22 + 3 см.

Копіі.

1. BKsCz. Rkps 233. S. 842.

2. BKsCz. Teki Naruszewicza. Т. 15. Nr 64. S. 207—209.

Публікацыі.

Gołębiowski Ł. Dzieje Polski za Władysława Jagiełły i Władysława III. T. I. Panowanie Władysława Jagiełły. Warszawa, 1846. S. 396. Przypisek 645 (рэгест на аснове арыгінала);

Skarbiec dyplomatów papiezkich, cesarskich, królewskich, książecych, uchwał narodowych, postanowień różnych władz i urzędów posługujących do krytycznego wyjaśnienia dziejów Litwy, Rusi litewskiej i ościennych im krajów / Zebrał i w treści opisał I.Daniłowicz. T. II. Wilno, 1862. № 1633. S. 144 (рэгест на аснове архіўнага вопісу);

Monumenta medii aevi historica res gestas Poloniae illustrantia. T. II. Codex epistolaris saeculi decimi quinti / Ex antiquis libris formularum, corpore Naruszeviciano, autographis archivisque plurimus collectus opera A.Sokołowski, J.Szujski. W Krakowie: Nakładem Akademii Umiejętności Krakowskiej, 1876. Cz. 1. № 81. S. 76—77 (на аснове копіі А.Нарушэвіча);

Барвінський Б. Жиґимонт Кейстутович, великий князь литовско-руский (1432—1440): Історична монографія. Жовква: Печатня оо. Василиян, 1905. С. 151—155 (на аснове арыгінала);

Akta unji Polski z Litwą 1385—1791 / Wydali S.Kutrzeba i W.Semkowicz. Kraków: Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1932. № 57. S. 82—84.

***

№ 4

Прывілей караля польскага Уладзіслава ІІ (Ягайлы) вялікаму князю літоўскаму Жыгімонту Кейстутавічу на пажыццёвую ўладу ў Вялікім Княстве Літоўскім. Кракаў, 3 студзеня 1433 г.

Арыгіналы.

1. AGAD. Perg. 8422. Пергамін. 88 × 51 + 14,5 см.

2. Месца знаходжання другога арыгінала, які захоўваўся да вайны ў Нясвіжскім архіве Радзівілаў пад № 178 (bis), цяпер невядома.

Копія.

BKsCz. Teki Naruszewicza. Т. 15. Nr 68. S. 221—224.

Публікацыі.

Kodex dyplomatyczny Polski obejmujący przywileje królów polskich, wielkich książąt litewskich, bulle papiezkie jako też wszelkie nadania prywatne mogące posłużyć wyjaśnienia dziejów wewnętrznych krajowych dotąd nigdzie nie drukowane, od najdawniejszych czasów aż do roku 1506 / Wydany za staraniem i pracą L.Rzyszczewskiego i A.Muczkowskiego. T. I. W Warszawie: Drukiem Stanisława Strąbskiego, 1847. № 175. S. 307—311 (на аснове арыгінала 1);

Akta unji Polski z Litwą 1385—1791 / Wydali S.Kutrzeba i W.Semkowicz. Kraków: Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1932. № 58. S. 84—90 (на аснове абодвух арыгіналаў).

***

№ 5

Акт прысягі вялікага князя літоўскага Жыгімонта Кейстутавіча на вернасць каралю польскаму Уладзіславу ІІ (Ягайлу) і Кароне Польскай. Трокі, 20 студзеня 1433 г.

Арыгінал.

BKsCz. Perg. 384. Пергамін. 71 × 31 + 7 см.

Копіі.

1. BKsCz. Teki Naruszewicza. Т. 15. Nr 73. S. 239—249.

2. BKsCz. Rkps 1622. S. 17—22.

Публікацыі.

Gołębiowski Ł. Dzieje Polski za Władysława Jagiełły i Władysława III. T. I. Panowanie Władysława Jagiełły. Warszawa, 1846. S. 412. Przypisek 677 (рэгест на аснове арыгінала);

Skarbiec dyplomatów papiezkich, cesarskich, królewskich, książecych, uchwał narodowych, postanowień różnych władz i urzędów posługujących do krytycznego wyjaśnienia dziejów Litwy, Rusi litewskiej i ościennych im krajów / Zebrał i w treści opisał I.Daniłowicz. T. II. Wilno, 1862. № 1649. S. 147—148 (рэгест на аснове архіўнага вопісу);

Akta unji Polski z Litwą 1385—1791 / Wydali S.Kutrzeba i W.Semkowicz. Kraków: Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1932. № 59. S. 90—94.

***

№ 6

Прывілей польскага караля Уладзіслава ІІ (Ягайлы) вялікаму князю літоўскаму Жыгімонту Кейстутавічу на пажыццёвую ўладу ў Вялікім Княстве Літоўскім. Корчын, 27 лютага 1434 г.

Арыгінал.

AGAD. Perg. 8423. Пергамін. 80 × 44 + 10 см. Дакумент не зусім добрай захаванасці, чарнілы бляклыя, тэкст месцамі ўвогуле не чытаемы.

Копія.

Трансумпт караля Уладзіслава Варненчыка ад 7 студзеня 1440 г.

Публікацыі.

Gołębiowski Ł. Dzieje Polski za Władysława Jagiełły i Władysława III. T. II. Panowanie Władysława III z uwagami nad stanem kraju i rządem jego za Jagiellonów do 1506 r. Warszawa, 1846. S. 15 (рэгест на аснове арыгінала);

Kodex dyplomatyczny Polski obejmujący przywileje królów polskich, wielkich książąt litewskich, bulle papiezkie jako też wszelkie nadania prywatne mogące posłużyć wyjaśnienia dziejów wewnętrznych krajowych dotąd nigdzie nie drukowane, od najdawniejszych czasów aż do roku 1506 / Wydany za staraniem i pracą L.Rzyszczewskiego i A.Muczkowskiego. T. I. W Warszawie: Drukiem Stanisława Strąbskiego, 1847. № 176. S. 312—317 (на аснове арыгінала);

Akta unji Polski z Litwą 1385—1791 / Wydali S.Kutrzeba i W.Semkowicz. Kraków: Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1932. № 60. S. 94—99 (на аснове арыгінала і копіі).

***

№ 7

Акт прысягі вялікага князя літоўскага Жыгімонта Кейстутавіча на вернасць каралю польскаму Уладзіславу ІІ (Ягайлу) і Кароне Польскай. Гародня, 27 лютага 1434 г.

Арыгінал.

BKsCz. Perg. 392. Пергамін. 73 × 43 + 8 см. Дакумент добрай захаванасці.

Копіі.

1. BKsCz. Teki Naruszewicza. Т. 15. Nr 120. S. 409—414.

2. Трансумпт вялікага князя літоўскага Жыгімонта Кейстутавіча ад 31 кастрычніка 1439 г.

3. Трансумп Кракаўскай капітулы ад 2 сакавіка 1502 г.

Публікацыі.

Gołębiowski Ł. Dzieje Polski za Władysława Jagiełły i Władysława III. T. I. Panowanie Władysława Jagiełły. Warszawa, 1846. S. 413. Przypisek 682 (рэгест на аснове копіі, з памылковай датай 18 сакавіка);

Gołębiowski Ł. Dzieje Polski za Władysława Jagiełły i Władysława III. T. II. Panowanie Władysława III z uwagami nad stanem kraju i rządem jego za Jagiellonów do 1506 r. Warszawa, 1846. S. 15. Przypisek 21 (рэгест на аснове копіі, без указання дня);

Skarbiec dyplomatów papiezkich, cesarskich, królewskich, książecych, uchwał narodowych, postanowień różnych władz i urzędów posługujących do krytycznego wyjaśnienia dziejów Litwy, Rusi litewskiej i ościennych im krajów / Zebrał i w treści opisał I.Daniłowicz. T. II. Wilno, 1862. № 1681. S. 155 (рэгест на аснове архіўнага вопісу);

Барвінський Б. Жиґимонт Кейстутович, великий князь литовско-руский (1432—1440): Історична монографія. Жовква: Печатня оо. Василиян, 1905. С. 156—159 (на аснове арыгінала);

Akta unji Polski z Litwą 1385—1791 / Wydali S.Kutrzeba i W.Semkowicz. Kraków: Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1932. № 61. S. 100—105 (на аснове арыгінала і копіі).

***

№ 8

Абавязацельства караля польскага Уладзіслава ІІІ прытрымлівацца ўгоды, заключанай паміж яго бацькам Уладзіславам ІІ (Ягайлам) і Жыгімонтам Кейстутавічам. Пётркаў, 16 снежня 1438 г.

Арыгінал.

BKsCz. Perg. 433. Пергамін. 35 × 36 + 18 см. Дакумент добрай захаванасці.

Копіі.

1. BKsCz. Teki Naruszewicza. Т. 16. Nr 92. S. 475—476.

2. BKsCz. Teki Naruszewicza. Т. 16. Nr 93. S. 477—480.

Публікацыі.

Лацінскі тэкст:

Commune incliti Polonie Regni priuilegium, constitutionum et indultuum publicitus decretorum approbatorumque / [Ed. J.Łaski]. Cracouie: MCCCCCVI. F. 129—129v (на аснове арыгінала?);

Leges seu statuta ac privilegia Regni Poloniae / [Ed. J.Przyłuski]. Sczuczin et Cracoviae, 1553. F. 692—693 (на аснове выдання Я.Ласкага 1506 г.);

Statuta Regni Poloniae, in ordinem alphabeti digesta / A I.Herborto. Crac.: Lazarus Andreae excudebat, MDLXIII. F. 297v—298 (на аснове выдання Я.Ласкага 1506 г.);

Statuta Regni Poloniae, in ordinem alphabeti digesta / A I.Herborto de Fulstyn… Crac.: Lazarus Andreae excudebat, MDLXVII. F. 297v—298;

Polonicae historiae corpus: hoc est, polonicarum rerum latini recentiores et veteres scriptores, quotquot extant, uno volumine compraehensi omnes, et in aliquot distributi tomos / Ex bibliotheca Ioan. Pistorii Nidani d. T. I. Basileae: Per Sebastianum Henricpetri, 1582. F. 175—176 (на аснове выдання Я.Пшылускага 1553 г.);

Statuta Regni Poloniae in ordinem alphabeti digesta / A I.Herburto de Fulstin. Samoscii: Martinus Lenfcius Typographus Academiae excudebat, MDXCVII. F. 531—532;

Statuta, prawa y constitucie koronne łacinskie y polskie, z Statutow, Łaskiego y Herborta y z Constituciy Koronnych zebrane. ... / Spisane, sporządzone y wydane przez J.Januszowskiego. W Krakowie: W Architypographiiey Kró. I. M. Łazarzowey, MDC. S. 753—754 (на аснове выдання Я.Ласкага 1506 г., з польскім перакладам);

Statuta Regni Poloniae in ordinem alphabeti digesta / A I.Herburto de Fulstin. Dantisci: apud Balthasarum Andream; Francofurti: apud Godefridum Tampachium, MDCXX. F. 531—532;

[Volumina Legum]. Leges, statuta, constitutiones, privilegia Regni Poloniae, Magni Ducatus Lithvaniae, Omniumq[ue] Provinciarum Annexarum, a Comitiis Visliciae Anno 1347 celebratis usq[ue] ad ultima Regni Comitia. Vol. I. In Typographia S. R. M. & Reipublicae Collegij Varsavensis Scholarum Piarum, 1732. F. 139—140 (на аснове выдання Я.Ласкага 1506 г.);

Zbiór praw litewskich od roku 1389 do roku 1529 tudzież rozprawy sejmowe o tychże prawach od roku 1544 do roku 1563 / [Wyd. T.Działyński]. Poznań: W drukarni na Garbarach Nr. 45, 1841. S. 25—27 (на аснове выданняў Я.Ласкага 1506 г., Я.Пшылускага 1553 г., Я.Янушоўскага 1600 г., «Валюміна легум»);

Gołębiowski Ł. Dzieje Polski za Władysława Jagiełły i Władysława III. T. II. Panowanie Władysława III z uwagami nad stanem kraju i rządem jego za Jagiellonów do 1506 r. Warszawa, 1846. S. 53. Przypisek 83 (рэгест на аснове арыгінала);

Volumina legum. T. I. Petersburg: Nakładem i drukiem Jozafata Ohryzki, 1859. S. 63;

Skarbiec dyplomatów papiezkich, cesarskich, królewskich, książecych, uchwał narodowych, postanowień różnych władz i urzędów posługujących do krytycznego wyjaśnienia dziejów Litwy, Rusi litewskiej i ościennych im krajów / Zebrał i w treści opisał I.Daniłowicz. T. II. Wilno, 1862. № 1751. S. 171 (рэгест на аснове архіўнага вопісу, з памылковай датай 12 снежня);

Akta unji Polski z Litwą 1385—1791 / Wydali S.Kutrzeba i W.Semkowicz. Kraków: Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1932. № 65. S. 110—113 (на аснове арыгінала і публікацый, змешчаны лацінскі тэкст і польскі пераклад).

Польскі пераклад:

Statuta y przywileie koronne, z łacińskiego ięzyka na polskie przełożone, nowym porządkiem zebrane y spisane / Przez J.Herborta. W Krakowie: W drukarni Mikołaia Szarffenberga, 1570. S. 664—666 (пераклад на аснове выдання Я.Пшылускага 1553 г.);

Statuta y metrika przywileiow koronnych ięzykiem polskim spisane y porządkiem prawie przyrodzonym a barzo snadnym nowo zebrane / Przez S.Sarnickiego. W Krakowie: w Drukarni Lazarzowey, 1594. S. 995—996 (на аснове выдання Я.Гербурта 1570 г.);

Zbiór praw litewskich od roku 1389 do roku 1529 tudzież rozprawy sejmowe o tychże prawach od roku 1544 do roku 1563 / [Wyd. T.Działyński]. Poznań: W drukarni na Garbarach Nr. 45, 1841. S. 25—27 (на аснове выданняў Я.Гербурта 1570 г., С.Сарніцкага 1594 г., Я.Янушоўскага 1600 г.);

Akta unji Polski z Litwą 1385—1791 / Wydali S.Kutrzeba i W.Semkowicz. Kraków: Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1932. № 65. S. 110—113.

***

№ 9

Пацвярджэнне вялікім князем літоўскім Жыгімонтам Кейстутавічам угоды, заключанай з Каронай Польскай. Трокі, 31 кастрычніка 1439 г.

Арыгінал.

BKsCz. Perg. 439. Пергамін. 73,5 × 47,5 + 14 см. Дакумент добрай захаванасці.

Копія.

BKsCz. Teki Naruszewicza. Т. 16. Nr 125. S. 569—576.

Публікацыі.

Gołębiowski Ł. Dzieje Polski za panowania Jagiellonów. T. IІ. Warszawa, 1847. S. 15. Przypisek 21 (рэгест без даты);

Барвінський Б. Жиґимонт Кейстутович, великий князь литовско-руский (1432—1440): Історична монографія. Жовква: Печатня оо. Василиян, 1905. С. 161 (рэгест);

Akta unji Polski z Litwą 1385—1791 / Wydali S.Kutrzeba i W.Semkowicz. Kraków: Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1932. № 66. S. 113—114.

***

№ 10

Пацвярджэнне каралём польскім Уладзіславам ІІІ угоды, заключанай паміж яго бацькам Уладзіславам ІІ (Ягайлам) і Жыгімонтам Кейстутавічам. Кракаў, 7 студзеня 1440 г.

Арыгінал.

AGAD. Perg. 7284. Пергамін. 72 × 49 + 13,5 см.

Копія.

BKsCz. Teki Naruszewicza. Т. 17. Nr 2. S. 15—16.

Публікацыі.

Kodex dyplomatyczny Polski obejmujący przywileje królów polskich, wielkich książąt litewskich, bulle papiezkie jako też wszelkie nadania prywatne mogące posłużyć wyjaśnienia dziejów wewnętrznych krajowych dotąd nigdzie nie drukowane, od najdawniejszych czasów aż do roku 1506 / Wydany za staraniem i pracą L.Rzyszczewskiego i A.Muczkowskiego. T. I. W Warszawie: Drukiem Stanisława Strąbskiego, 1847. № 180. S. 323—324 (на аснове арыгінала, з памылковай датай 13 студзеня);

Akta unji Polski z Litwą 1385—1791 / Wydali S.Kutrzeba i W.Semkowicz. Kraków: Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1932. № 67. S. 114—115.

***

№ 11

Абавязацельства вялікага князя літоўскага і абранага караля польскага Казіміра IV захаваць унію паміж Вялікім Княствам Літоўскім і Польшчай. Берасце, 17 верасня 1446 г.

Арыгінал.

Невядомы.

Копіі.

1. BK. Rkps ІІ, 68. S. 399 (XV ст.).

2. BJ. Rkps 1961. F. 435—435v (XV ст.).

Публікацыі.

Monumenta medii aevi historica res gestas Poloniae illustrantia. T. II. Codex epistolaris saeculi decimi quinti / Ex antiquis libris formularum, corpore Naruszeviciano, autographis archivisque plurimus collectus opera A.Sokołowski, J.Szujski. W Krakowie: Nakładem Akademii Umiejętności Krakowskiej, 1876. Cz. 2. № 6. S. 12 (на аснове копіі 2, з шматлікімі памылкамі);

Akta unji Polski z Litwą 1385—1791 / Wydali S.Kutrzeba i W.Semkowicz. Kraków: Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1932. № 68. S. 115—117 (на аснове дзвюх копій).

***

№ 12

Абавязацельства польскіх паслоў вялікаму князю літоўскаму і абранаму каралю польскаму Казіміру IV прытрымлівацца заключанага раней пагаднення. Берасце, 19 верасня 1446 г.

Арыгінал.

Невядомы.

Копіі.

1. Да Другой сусветнай вайны захоўвалася ў бібліятэцы ўніверсітэта ў Кёнігсбергу, рукапіс № 1555 (XV ст.).

2. BK. Rkps ІІ, 68. S. 399 (XV ст.).

Публікацыі.

Caro J. Liber cancellariae Stanislai Ciołek. Ein Formelbuch der polnischen Königskanzlei aus der Zeit der husitischen Bewegung. Zweiter Theil // Archiv für österreichische Geschichte. Herausgegeben von der zur Pflege vaterländischer Geschichte aufgestellten Commission der kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Band 52. Wien, 1875. S. 245—246 (на аснове копіі 1);

Monumenta medii aevi historica res gestas Poloniae illustrantia. T. XIV. Codex epistolaris saeculi decimi quinti. T. III. / Collectus opera Dr. A.Lewicki. W Krakowie: Nakładem Akademii Umiejętności, 1894. № 4. S. 6—7 (на аснове дзвюх копій, з памылковай датай 17 верасня);

Akta unji Polski z Litwą 1385—1791 / Wydali S.Kutrzeba i W.Semkowicz. Kraków: Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1932. № 69. S. 117—118 (на аснове дзвюх копій).

Надрукавать Надрукаваць без ілюстрацый
Дадаць меркаванне