Дакументы: Люблінская унія 1569 (1-5)

Агульныя звесткі.

Люблiнская унiя 1569 г. — дзяржаўны саюз паміж ВКЛ і Польскім каралеўствам, у выніку заключэння якога была ўтворана федэратыўная дзяржава — Рэч Паспалiтая. Асноўныя акты, якія аформілі ўнію, былі прыняты ў Любліне 1 ліпеня 1569 г. Аднак працэс заключэння ўніі заняў некалькі гадоў і суправаджаўся прыняццем важных заканадаўчых дакументаў. Непасрэдна працэс заключэння ўніі пачаўся са зварота шляхты, якая сабралася ў ваенным лагеры пад Віцебскам 13 верасня 1562 г., да вялікага князя Жыгімонта ІІ Аўгуста. Яго аўтары, апасаючыся паражэння ВКЛ ад Маскоўскай дзяржавы ў Інфлянцкай вайне 1558—1582 гг., спадзяваліся на дапамогу польскага войска, а для гэтага прапаноўвалі ўтварыць супольны з Польшчай сойм, разам выбіраць агульнага караля (Жыгімонт ІІ Аўгуст дзяцей не меў і востра стаяла пытанне пра спадчынніка трона), а значыць, прадаставіць шляхце ВКЛ аднолькавыя правы з польскай шляхтай. Магнаты ВКЛ, намагаючыся мабілізаваць усе сілы шляхты на ваенныя патрэбы, пайшлі на прадастаўленне ёй дадатковых палітычных правоў. У гэтым рэчышчы ў ВКЛ былі прыняты Віленскі прывiлей 1563 г., Бельскі прывiлей 1564 г., Віленскі прывiлей 1565 г., Статут ВКЛ 1566 г., прывілеі 1567 і 1568 гг. Непасрэдна працэс заключэння новай, больш шчыльнай уніі з Польскім каралеўствам пачаўся ў 1563 г., калі сойм ВКЛ выбраў паслоў для перагавораў наконт уніі з польскімі панамі. Унійны працэс расцягнуўся ў часе з-за наяўнасці вострых супярэчнасцей паміж магнатамі і шляхтай ВКЛ, а таксама паміж магнатамі ВКЛ і прадстаўнікамі Польшчы і завяршыўся на Люблінскім сойме 1569 г. У час вядзення перагавораў польскі бок арганізаваў далучэнне да Польскага каралеўства вялізных абшараў ВКЛ — Падляшша, Валыні, Кіеўшчыны. Заключэнне ўніі азначала стварэнне шляхецкай рэспублікі — Рэчы Паспалітай, у якой, аднак, па-ранейшаму верхаводзілі магнаты. Аднак шырокія колы шляхты атрымалі магчымасць уплываць на прыняцце ўнутры- і знешнепалітычных рашэнняў праз прадстаўніцтва ў сойме, умацавалі сваё юрыдычнае і матэрыяльнае становішча ўнутры дзяржавы за кошт мяшчанства і сялянства. Вынікі заключэння Люблінскай уніі і ўтварэння Рэчы Паспалітай былі супярэчлівая. Першапачаткова гэта садзейнічала ўмацаванню Польшчы і ВКЛ у агульнай федэратыўнай дзяржаве, аднак у больш аддаленай гістарычнай перспектыве гэта прывяло да кансервацыі феадальных адносін і поўнаму заняпаду Рэчы Паспалітай.

Бібліяграфія.

Jaroszewicz J. Obraz Litwy pod względem jej cywilizacji, od czasow najdawniejszych do końca wieku XVIII. Cz. II. Wilno, 1844. S. 77—79;

Źródłopiśma do dziejów unii Kor. Polskiej i W. X. Litewskiego. Cz. III. Diariusz lubelskiego sejmu unii. Rok 1569 / Drukiem ogłosił A.T. Hr. z Kościelca wojewodzic Działyński. W Poznaniu: Czcionkami Ludwika Merzbacha, 1856;

Krótki rzeczy polskich sejmowych, pamięci godnych, komentarz przez Jana Ponętowskiego z łęczyckiej ziemie, roku 1569 uczyniony. Kraków: Wydawnictwo Biblioteki Polskiej, 1858;

Коялович М.О. Люблинская уния Литвы с Польшею в 1569 году // День. 16.12.1861. С. 6—9; 23.12.1861. С. 8—12; 1.1.1862. С. 7—10 (Перадрукавана: Коялович М.О. Шаги к обретению России. Минск: Издательство Белорусского Экзархата Московской Патриархии, 2011. С. 222—264);

Коялович М. Люблинская уния или Последнее соединение Литовского княжества с Польским королевством на Люблинском сейме. СПб., 1863;

Дневник Люблинского сейма 1569 года. Соединение Великого Княжества Литовского с Королевством Польским. СПб.: Печатня В.Головина, у Владимирской церкви, дом № 15, 1869;

Danielewski I. O Unii Lubelskiej. Napisał Majster od Przyjaciela Ludu na pamiątkę trzechsetnej rocznicy w dniu 11 sierpnia 1869 r. Chełmno: Druk i nakład Ignacego Danielewskiego w Chełmnie. W komisie T.Śniegockiego w Bydgoszczy, [1869];

Sarnecki W. Pamiątka Unii Lubelskiej r. 1569. Kraków, 1869;

Schmitt H. Unja Litwy z Koroną dokonana na sejmie lubelskim 1568—1569. Szkic dziejowy. Lwów: Nakładem autora, 1869;

Tatomir L. Unia Litwy z Polską. Wspomnienie historyczne na pamiątkę 300-letniej rocznicy unii lubelskiej. We Lwwie: Nakładem Karola Wilda, 1869;

Коялович М. Присоединение Подлесья к Польше на Люблинском сейме 1569 г. // Памятники русской старины в западных губерниях издаваемые с Высочайшего соизволения П.Н.Батюшковым. Вып. 8. Холмская Русь (Люблинская и Седлецкая губ., Варшавского Генерал-Губернаторства). СПб., 1885. С. 198—216;

Малышевский И. Люблинский съезд 1569 г. // Памятники русской старины в западных губерниях издаваемые с Высочайшего соизволения П.Н.Батюшковым. Вып. 8. Холмская Русь (Люблинская и Седлецкая губ., Варшавского Генерал-Губернаторства). СПб., 1885. С. 108—197;

Малышевский И. Люблинский съезд 1569 года // Сборник статей, разъясняющих польское дело по отношению к Западной России. Вып. II. Вильна, 1887. С. 164—240;

Довнар-Запольский М. К истории Люблинской унии // Киевская старина. 1896. Т. 52. № 2. С. 56—59;

Довнар-Запольский М.В. Польско-литовская уния на сеймах до 1569 года. Исторический очерк. М., 1897;

Любавский М. Литовско-русский сейм. Опыт по истории учреждения в связи с внутренним строем и внешнею жизнью государства. М., 1900;

Лаппо И.И. Великое княжество Литовское за время от заключения Люблинской унии до смерти Стефана Батория (1569—1586). Опыт изследования политического и общественного строя. Т. 1. СПб., 1901. (Записки историко-филологического факультета Императорского С.-Петербургского университета. Часть 61);

Unia Lubelska czyli Zjednoczenie Polski z Litwą. Lublin : Księgarnia Religijna, 1906;

Pułaski K. «Nowiny Lubelskie» fragment ze sprawozdań z Sejmu Unii 1569 r. Kijów, 1908;

Unia Litwy z Polską (1385—1569). Akty unii i przywilejów stanowych litewskich zestawił, przekład polski pierwszych dołączył J.Żerbiłło Łabuński. Warszawa: Księgarnia «Kroniki Rodzinnej», Podwale 4, [1913]. S. 153—155;

Kutrzeba S. Unia Polski z Litwą // Polska i Litwa w dziejowym stosunku. Warszawa; Lublin; Łódź; Kraków: Nakład Gebethnera i Wolffa, 1914. S. 565—652;

Halecki O. Przyłączenie Podlasia, Wołynia i Kijowszczyzny do Korony w roku 1569. Kraków, 1915;

Halecki O. Unia lubelska. Wykład habilitacyjny wygłoszony na Uniwersytecie Jagiellońskim 10 grudnia 1915 r. Kraków: Odbito czcionkami drukarni «Czasu», 1916;

Лаппо И. Люблинская Уния и Третий Литовский Статут // Журнал Министерства народного просвещения. 1917. Май. С. 89—150;

Balzer O. Tradycya dziejowa unii polsko-litewskiej. Lwów; Warszawa: Nakładem Księgarni Gubrynowicza i Syna, 1919;

Nowicki E. Jak powstała Unja Polski z Litwą. W 350-letnią rocznicę Unji Lubelskiej. Warszawa : M.Arct, 1919;

Halecki O. Dzieje unii jagiellońskiej. T. II. W XVI wieku. Kraków: Akademia Umiejętności, 1920;

Дружчыц В. Палажэньне Літоўска-Беларускай дзяржавы пасьля Люблінскай уніі // Працы БДУ. 1925. № 6—7. С. 216—252 (перадрукавана: Arche=Пачатак. 2009. № 7. С. 195—239);

Лаппо И.И. Литовский Статут 1588 года. Т. 1. Ч. 1. Kaunas, 1934;

Kot S. Gniewy o unię // Studia historyczne ku czci Stanisława Kutrzeby. T. II. Kraków, 1938. S. 357—368;

Пресняков А.Е. Лекции по русской истории. Т. II. Вып. 1. Западная Русь и Литовско-Русское государство. М.: ГСЭИ, 1939. С. 215—240;

Пичета В.И. Польша на путях к колонизации Украины и Белоруссии. Люблинская уния и ее политические последствия // Исторические записки. [Т.] 7. Б.м.: Изд-во АН СССР, 1940. С. 59—90 (перадрукавана: Пичета В.И. Белоруссия и Литва XV—XVI вв. (исследования по истории социально-экономического, политического и культурного развития). М.: Издательство АН СССР, 1961. С. 551—592);

Lappo I. Lietuvos seimos ir Liublino unija // Lietuvos praeitis. T. 1. 1941. P. 77—100;

Sopicki S. Unia Lubelska i jej znaczenie. Londyn : Polska Fundacja Kulturalna, 1969;

Bardach J. Krewo i Lublin. Z problemów unii polsko-litewskiej // Bardach J. Studia z ustroju i prawa Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV—XVII w. Warszawa, 1970. S. 11—67;

Bardach J. Unia lubelska, jej geneza i znaczenie. Unia polsko-litewska w polskiej świadomości historycznej // Kultura i Społeczeństwo. 1970. № 2. S. 119—136;

Žemaitis V. Liublino unijos sukakties paraštėje. = Na marginesie rocznicy Unii lubelskiej. Chicago: Chicagos lietuvių literatūros draugijos leidinys, 1970;

Юхо І.А. Люблінская унія 1569 г. // Беларуская Савецкая Энцыклапедыя. Т. 6. Мінск: БелСЭ, 1972. С. 459;

Юхо І.А. Люблінская унія 1569 г. // Беларуская ССР. Кароткая энцыклапедыя. Т. 1. Мінск: БелСЭ, 1978. С. 348;

Žmuidzinas J. Commonwealth polono-lithuanien ou l'Union de Lublin (1569). Paris: Mouton, 1978;

Jurginis J. Liublino unijos aktų ir III Lietuvos statuto reikšmė // Труды АН ЛитССР. Сер. А. 1979. Т. 1 (66). P. 65—78;

Dembkowski H.E. The Union of Lublin. Polish Federalism in the Golden Age. Boulder: East European Monographs; New York: distr. by Columbia University Press, 1982;

Wisner H. Unia lubelska i statut litewski z roku 1588 // Zapiski Historyczne. 1986. Z. 1. S. 23—44;

Юхо І.А. Люблінская унія 1569 г. // Статут Вялікага княства Літоўскага 1588. Мінск: БелСЭ, 1989. С. 498;

Юхо. І.А. Кароткі нарыс гісторыі дзяржавы і права Беларусі. Мінск: Унiверсiтэцкае, 1992;

Dubas-Urwanowicz E. Stosunek Korony do unii z Litwą w latach 1562—1574 // Studia Podlaskie. T. V. Białystok, 1995. S. 5—39;

Kłoczowski J. Unia lubelska: Lublin miasto Unii. = The Union of Lublin. Lublin: ideaMEDIA, 1999;

Unia Lubelska i tradycje integracyjne w Europie Środkowo-Wschodniej. Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, 1999;

Kempa T. Magnateria ruska wobec unii lubelskiej (1569) // Białoruskie Zeszyty Historyczne. 2001. 16. S. 5—25;

Бардах Ю. Крэва і Люблін. З праблемаў польска-літоўскай уніі // Бардах Ю. Штудыі з гісторыі Вялікага Княства Літоўскага. Мн., 2002. С. 25—46;

Падалінскі У.А. Спробы рэвізіі ўмоў Люблінскай уніі з боку Вялікага княства Літоўскага ў 1572—1576 гадах // Славянски мир и славянские культуры в Европе и мире: место и значимость в развитии цивилизаций и культур (история, уроки, опыт, современность). Материалы международной научно-практической конференции. 31 октября—1 ноября 2002 г. Ч. 1. Витебск: Издательство Витебского госуниверситета им. П.М.Машерова, 2002. С. 94—97;

Lulewicz H. Gniewów o unię ciąg dalszy. Stosunki polsko-litewskie w latach 1569—1588. Warszawa, 2002;

Ліцкевіч А. Распараджэнні Жыгімонта Аўгуста адносна ўласных гаспадарскіх (вялікакняскіх) маёнткаў пасля заключэння Люблінскай уніі 1569 году (два дакументы з 52-й Кнігі запісаў Метрыкі ВКЛ) // METRICIANA. Даследаванні і матэрыялы Метрыкі Вялікага Княства Літоўскага. Т. IIІ. Мінск, 2004. С. 35—56;

Głodzik G. Historyczne i artystyczne znaczenie Krucyfiksu Unii Lubelskiej // Roczniki Humanistyczne. 2004. T. 52. Z. 4. S. 263—299;

Kempa T. Listy Radziwiłłów z okresu unii lubelskiej (1568—1569) // Zapiski Historyczne. 2004. T. 49. Z. 4. S. 87—109;

Mironowicz E. Szlachta i magnateria białoruska wobec unii lubelskiej // Białoruskie Zeszyty Historyczne. 2004. 22. S. 148—154;

Unia lubelska 1569 roku w dziejach Polski i Europy. Lublin: Multico, 2004;

Łowmiański H. Polityka Jagiellonów. 2 wyd. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2006. S. 615—628;

Michaluk D. Poglądy polskiej historiografii na unię Wielkiego Księstwa Litewskiego i Korony Królestwa Polskiego zawartą w 1569 roku // Проблемы славяноведения. Сборник научных статей и материалов. Вып. 8. Брянск: Издательство БГУ, 2006. С. 69—104;

Brüning A. Unio non est unitas Polen-Litauens Weg im konfessionellen Zeitalter (1569—1648). Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 2008. (Forschungen zur osteuropäischen Geschichte 72);

Małłek J. O unii lubelskiej z roku 1569 i jej konsekwencjach // Czasopismo Prawno-Historyczne. Poznań, 2008. T. 60. Z. 2. S. 241—251;

Rachuba A. Historia Litwy // Rachuba A., Kiaupienė J., Kiaupa Z. Historia Litwy. Dwugłos polsko-litewski. Warszawa: DiG, 2008. S. 87—90;

Kiaupienė J., Kiaupa Z. Historia Litwy // Rachuba A., Kiaupienė J., Kiaupa Z. Historia Litwy. Dwugłos polsko-litewski. Warszawa: DiG, 2008. S. 289—292;

Ліцкевіч А. Выбар на стагоддзі. Малавядомыя дакументы 1569—1577 гадоў па гісторыі Люблінскай уніі // Беларуская думка. 2009. № 7. С. 60—65;

440 lat Unii Polsko-Litewskiej. = 440 metų Lenkijos-Lietuvos unijai. Warszawa : Exlibris, 2009;

Liublino unija ir jos epocha Jano Mateikos kūryboje. = The Union of Lublin and its era in the art of Jan Matejko. = Unia Lubelska i jej epoka w twórczości Jana Matejki: Tarptautinės parodos katalogas, Taikomosios dailės muziejus, Vilnius, 2009 m. lapkričio 18 d.—2010 m. kovo 28 d. Vilnius: Nacionalinis muziejus Lietuvos Didžiosios Kunigaikštystės valdovų rūmai, 2009;

Unia Lubelska 1569 i jej tradycje. Wystawa jubileuszowa (historyczna—plastyczna—koncert instrumentalny), 26 czerwca—26 lipca 2009, Muzeum UMCS. Lublin: L-Print Zbigniew Lemiech, 2009;

Праблемы інтэграцыі і інкарпарацыі ў развіцці Цэнтральнай і Усходняй Еўропы ў перыяд ранняга Новага часу. Матэрыялы міжнароднай навуковай канферэнцыі, прысвечанай 440-годдзю Люблінскай уніі (Мінск, 15—17 кастрычніка 2009 г.). Мінск: БІП-С ПЛЮС, 2010;

Unia lubelska — dziedzictwo wielu narodów. Lublin: Towarzystwo Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, 2010;

Unia Lubelska — i co dalej? Materiały z II Ogólnopolskiej Studenckiej Konferencji Naukowej Historyków Nowożytników, Kraków, 16—18 XI 2009 r. Kraków: AT Group, 2010;

Unia Lubelska — Unia Europejska. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii-Curie Skłodowskiej, 2010;

Liublino unija: idėja ir jos tęstinumas. Tarptautinės mokslinės konferencijos, vykusios 2009 m. lapkričio 19—20 d. Vilniuje, Taikomosios dailės muziejuje, pranešimų pagrindu parengtas mokslinių straipsnių rinkinys. = Unia Lubelska: idea i jej kontynuacja. Vilnius, 2011;

Unia Lubelska z 1569: z tradycji unifikacyjnych I Rzeczypospolitej. Toruń: Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Historycznego, 2011;

Od Horodła do Horodła (1413—2013). Unia horodelska — dzieje i pamięć. Wystawa Muzeum Zamojskiego w Zamościu i Muzeum Historii Polski. Muzeum Zamojskie w Zamościu. 29 IX—31 XI 2013. Zamość; Warszawa, 2013.

***

№ 1

Акт надання каралём польскім і вялікім князем літоўскім Жыгімонтам ІІ Аўгустам паўнамоцтваў паслам, вылучаным соймам Вялікага Княства Літоўскага для заключэння новай уніі з Каронай Польскай. Вільня, 21 ліпеня 1563 г.

Арыгіналы.

1. Акт на лацінскай мове. AGAD. Perg. 7771. Пергамін. 53 × 27 + 8,5 см. На дакуменце два надпісы — адзін на польскай мове, а другі на лацінскай, якія коратка паведамлялі пра яго змест. Трэцці надпіс указвае, дзе захоўваўся акт у нясвіжскім архіве раней (шуфляда 2, фасцыкул 1, штука 1). Раней акт захоўваўся ў нясвіжскім архіве Радзівілаў пад № 209.

2. Акт на польскай мове. Цяперашняе месцазнаходжанне невядома. Пергамін. 63 × 32,5 + 13 см. На дакуменце былі два надпісы на польскай мове, якія коратка паведамлялі пра змест дакумента. Акрамя таго, быў надпіс, які паведамляў, дзе ён захоўваўся ў нясвіжскім архіве (шуфляда 2, фасцыкул 1, штука 3). Раней акт захоўваўся ў нясвіжскім архіве Радзівілаў пад № 203.

Копія.

BK. Rkps 00255 II 129 (копія на лацінскай мове, XVI ст.; копіі на польскай мове невядомы).

Публікацыі.

Лацінскі тэкст:

Źródłopiśma do dziejów unii Korony Polskiej i W. X. Litewskiego. Cz. II. Oddział I / Drukiem ogłosił A.T. Hr. z Kościelca wojewodzic Działyński. W Poznaniu: Czcionkami Ludwika Merzbacha, 1861. S. 182—183 (на аснове копіі);

Akta unji Polski z Litwą 1385—1791 / Wydali S.Kutrzeba i W.Semkowicz. Kraków: Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1932. № 87. S. 154—157 (з польскім перакладам).

Польскі пераклад:

Akta unji Polski z Litwą 1385—1791 / Wydali S.Kutrzeba i W.Semkowicz. Kraków: Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1932. № 87. S. 154—157.

***

№ 2

Інструкцыя караля польскага і вялікага князя літоўскага Жыгімонта ІІ Аўгуста паслам, вылучаным соймам Вялікага Княства Літоўскага для заключэння новай уніі з Каронай Польскай. Вільня, 21 ліпеня 1563 г.

Арыгіналы.

1. Акт на лацінскай мове. AGAD. AR. Dział 2. Supplement. № tymcz. 9). Раней захоўваўся ў Публічнай бібліятэцы ў Санкт-Пецярбургу, у калекцыі аўтографаў, дакумент № 62, с. 124—128.

2. Акт на польскай мове. Цяперашняе месцазнаходжанне невядома. Пячатка не захавалася.

Копіі.

1. Раней захоўвалася ў бібліятэцы Генеральнага штаба ў Санкт-Пецярбургу. Рукапіс № 216—1—4, картка 43. (На лацінскай мове).

2. BK. Rkps 00256 ІІ 130. S. 183—202. (На лацінскай мове, XVI ст.).

3. BK. Rkps 00255 ІІ 129. S. 167—182. (На лацінскай мове, XVI ст.).

Публікацыі.

Лацінскі тэкст:

Źródłopiśma do dziejów unii Korony Polskiej i W. X. Litewskiego. Cz. II. Oddział I / Drukiem ogłosił A.T. Hr. z Kościelca wojewodzic Działyński. W Poznaniu: Czcionkami Ludwika Merzbacha, 1861. S. 280—289 (на аснове копіі 3);

Akta unji Polski z Litwą 1385—1791 / Wydali S.Kutrzeba i W.Semkowicz. Kraków: Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1932. № 88. S. 158—176 (з польскім перакладам).

Польскі пераклад:

Źródłopiśma do dziejów unii Korony Polskiej i W. X. Litewskiego. Cz. II. Oddział I / Drukiem ogłosił A.T. Hr. z Kościelca wojewodzic Działyński. W Poznaniu: Czcionkami Ludwika Merzbacha, 1861. S. 172—178 (на аснове арыгінала);

Akta unji Polski z Litwą 1385—1791 / Wydali S.Kutrzeba i W.Semkowicz. Kraków: Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1932. № 88. S. 158—176.

***

№ 3

Акт перадачы каралём польскім і вялікім князем літоўскім Жыгімонтам ІІ Аўгустам спадчынных прывоў на Вялікае Княства Літоўскае Кароне Польскай з акрэсленнем характару уніі абедзвюх дзяржаў. Варшава, 13 сакавіка 1564 г.

Арыгінал.

Невядомы.

Копія.

AGAD. Księgi sądowe warszawskie. T. 65. K. 122—125.

Публікацыі.

Deklaracja o uniej. B.m., 1564;

Statuta y przywileie koronne, z łacińskiego ięzyka na polskie przełożone, nowym porządkiem zebrane y spisane / Przez J.Herborta. W Krakowie: W drukarni Mikołaia Szarffenberga, 1570. S. 670—672;

Constitucie, statuta y przywileie, na walnych seymiech koronnych od roku pańskiego 1550 aż do roku 1578 uchwalone etc. W Krakowie: W drukarni Mikołaia Szarffenbergera, 1579. K. 24v—25v (і ў наступных аналагічных выданнях);

Statuta y metrika przywileiow koronnych ięzykiem polskim spisane y porządkiem prawie przyrodzonym a barzo snadnym nowo zebrane / Przez S.Sarnickiego. W Krakowie: w Drukarni Lazarzowey, 1594. S. 1001—1003;

Statuta, prawa y constitucie koronne łacinskie y polskie, z Statutow, Łaskiego y Herborta y z Constituciy Koronnych zebrane. ... / Spisane, sporządzone y wydane przez J.Januszowskiego. W Krakowie: W Architypographiiey Kró. I. M. Łazarzowey, MDC. S. 759—760;

[Volumina Legum]. Prawa, konstytucye y przywileie; Krolestwa Polskiego, y Wielkiego Xięstwa Litewskiego, y wszystkich Prowincyi należących: Na Walnych Seymiech Koronnych od Seymu Wiślickiego Roku Pańskiego 1347. Aż do ostatniego Seymu uchwalone. Vol. 2. W Drukarni J.K.M. y Rzeczypospolitey, w Collegium Warszawskim Scholarum Piarum Sumptem publicznym przedrukowane, 1733. S. 643—644;

Volumina legum. T. II. Petersburg: Nakładem i drukiem Jozafata Ohryzki, 1859. S. 29—30;

Akta unji Polski z Litwą 1385—1791 / Wydali S.Kutrzeba i W.Semkowicz. Kraków: Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1932. № 90. S. 179—180 (на аснове копіі, выдання 1564 г., «Валюміна легум»).

***

№ 4

Інструкцыя сойма Вялікага Княства Літоўскага паслам на сойм Кароны Польскай. Берасце, 5 жніўня 1566 г.

Арыгінал.

Невядомы.

Копія.

РГАДА. Ф. 389. Оп. 1. Ед. хр. 530. Л. 21 об.—22 об. (Метрыка ВКЛ, кніга публічных спраў 8, копія канца XVI ст.).

Публікацыі.

Грушевський М. Історія України-Руси. Т. IV. Київ; Львів, 1907. С. 494—495 (на аснове копіі з Метрыкі ВКЛ);

Akta unji Polski z Litwą 1385—1791 / Wydali S.Kutrzeba i W.Semkowicz. Kraków: Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1932. № 93. S. 187—188;

Грушевський М. Історія України-Руси. Т. IV. Київ: Наукова думка, 1993. С. 494—495.

***

№ 5

Дэкларацыя караля і вялікага князя Жыгімонта ІІ Аўгуста аб адносінах Вялікага Княства Літоўскага з Каронай Польскай, выдадзеная па просьбе кароннага сойма. Люблін, 24 сакавіка 1569 г.

Арыгінал.

BKsCz. Perg. 950. Пергамін. 71 × 52 + 7 см.

Копіі.

1. AGAD. LL 18. K. 17v—22 (Каронная Метрыка, кніга пасольстваў 18).

2. BKsCz. Rkps 301. К. 408—419.

3. BKsCz. Teki Naruszewicza. Т. 77. Nr 43. S. 291—300;

Публікацыя.

Akta unji Polski z Litwą 1385—1791 / Wydali S.Kutrzeba i W.Semkowicz. Kraków: Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, 1932. № 115. S. 220—227 (на аснове арыгінала і копіі ў Кароннай Метрыцы).

© Валерый Пазднякоў, 2014

Надрукавать Надрукаваць без ілюстрацый
Дадаць меркаванне

Ю.А.Ябланоўскі

Пячатка Вітаўта

План Віцебска. З кнігі: Памятная книжка Витебской губернии на 1865 год. Издана Витебским губернским статистическим комитетом. Под редакциею А.М.Сементовского. СПб., 1865.